ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας): ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΥΓΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου παραθέτουμε τις παρακάτω πολύ χρήσιμες οδηγίες για την καλλιέργεια της ψυχικής υγείας του παιδιού.
Προτάσεις για την καλλιέργεια της ψυχικής υγείας του παιδιού σας
1. Ως γονέας, έχετε την ευθύνη για τη σωματική ασφάλεια του παιδιού σας και τη συναισθηματική του ανάπτυξη. Δεν υπάρχει ένας σωστός τρόπος για να μεγαλώσει κανείς ένα παιδί. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι γονεικής συμπεριφοράς, αλλά ένα κοινό συμπέρασμα όσων ασχολούνται με την παροχή φροντίδας σε παιδιά είναι: ότι όλοι οι γονείς έχουν όνειρα για τα παιδιά τους και συνήθως τα μεταδίδουν σε αυτά με τη μορφή προσδοκιών (CWLA, 2002). Οι γονείς πρέπει να έχουν υψηλές (αλλά όχι μη ρεαλιστικές) προσδοκίες από τα παιδιά τους. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην ισορροπία μεταξύ υψηλών προσδοκιών (οι οποίες δίνουν στα παιδιά αυτοπεποίθηση και υψηλά στάνταρτ αξιών και επιδιώξεων) και υπερβολικών προσδοκιών (οι οποίες μπορεί να εξοντώσουν το παιδί και να του δημιουργήσουν την πεποίθηση ότι «δεν είναι αρκετά καλό») (Στογιαννίδου, 2008).
2. Πολλά καλά βιβλία είναι διαθέσιμα σε βιβλιοθήκες ή στα βιβλιοπωλεία για τις φάσεις ανάπτυξης, την εποικοδομητική επίλυση προβλημάτων, τα στυλ πειθαρχίας, και άλλες γονεικές δεξιότητες. Οι προτάσεις που ακολουθούν δεν τίθενται με στόχο να είναι απόλυτες.
3. Κάνετε ότι καλύτερο μπορείτε για να παρέχετε ένα ασφαλές οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον στο παιδί σας. Προσπαθήστε να προσφέρετε για παράδειγμα μια σωστή διατροφή με πολλά θρεπτικά γεύματα, τακτικές εξετάσεις υγείας, εμβολιασμούς, και άσκηση. Να είστε ενήμεροι για τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού, έτσι ώστε να μην περιμένετε πάρα πολλά ή, αντίθετα, πολύ λίγα από το παιδί σας.
4. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματά του, κατανοήστε και σεβαστείτε αυτά τα συναισθήματα. Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει ότι όλοι βιώνουν συναισθήματα όπως είναι ο πόνος, ο φόβος, ο θυμός και το άγχος. Προσπαθήστε να μάθετε την πηγή αυτών των συναισθημάτων. Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει εκφράζει το θυμό του θετικά, χωρίς να καταφεύγει στη βία.
5. Προωθείστε τον αμοιβαίο σεβασμό και την εμπιστοσύνη. Κρατήστε το επίπεδο της φωνή σας χαμηλά, - ακόμα και όταν εσείς δεν συμφωνείτε. Κρατήστε τα κανάλια της επικοινωνίας ανοιχτά.
6. Ακούστε το παιδί σας. Χρησιμοποιήστε λέξεις και παραδείγματα που το παιδί σας μπορεί να καταλάβει. Ενθαρρύνετε τις ερωτήσεις. Προσφέρετε σιγουριά και ασφάλεια. Να είστε ειλικρινείς. Επικεντρωθείτε στα θετικά. Δείξτε ότι είστε πρόθυμοι να συζητήσετε για οποιοδήποτε θέμα με το παιδί σας και οποιαδήποτε στιγμή εκείνο θελήσει να μιλήσει μαζί σας.
7. Λειτουργείτε ως ένα καλό και θετικό πρότυπο για το παιδί σας; Κοιτάξτε τον τρόπο με τον οποίο εσείς επιλύετε τα προβλήματά σας, καθώς και τις δεξιότητες συνεργασίας που διαθέτετε. Ζητήστε βοήθεια αν τα συναισθήματα ή συμπεριφορές του παιδιού σας σας ξεπερνούν ή αν δεν είστε σε θέση να ελέγξετε τη δική σας απογοήτευση ή το θυμό σας.
8. Ενθαρρύνετε τα ταλέντα του παιδιού σας και αποδεχθείτε τους περιορισμούς που μπορεί να υπάρχουν. Θέστε τους στόχους με βάση τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού και όχι τις προσδοκίες κάποιου άλλου. Μην συγκρίνετε τις ικανότητες του παιδιού σας με αυτές των άλλων παιδιών.
9. Γιορτάστε τα επιτεύγματα του παιδιού (ακαδημαϊκά, αθλητικά, καλλιτεχνικά κ.ά.). Αναγνωρίστε και εκτιμήστε τη μοναδικότητα του παιδιού σας. Αφιερώστε χρόνο στο παιδί σας συστηματικά.
10. Καλλιεργείστε την ανεξαρτησία και την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας. Βοηθήστε το παιδί σας να εξοικειωθεί με τα σκαμπανεβάσματα της ζωής. Δείξτε εμπιστοσύνη στην ικανότητα του παιδιού σας να διαχειριστεί τα προβλήματα που προκύπτουν και να δοκιμάσει νέες εμπειρίες.
11. Εφαρμόστε την πειθαρχία με εποικοδομητικό τρόπο, δίκαια και με συνέπεια (η πειθαρχία είναι μια μορφή διδασκαλίας, δεν είναι σωματική τιμωρία). Κάθε οικογένεια είναι ξεχωριστή, όπως μοναδικό και ξεχωριστό είναι και το κάθε παιδί που ανήκει σε αυτή. Μάθετε τι είναι αποτελεσματικό για το δικό σας παιδί. Ενθαρρύνετε και ενισχύστε τις θετικές συμπεριφορές. Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει από τα λάθη του.
12. Αγαπήστε το παιδί σας χωρίς όρους. Διδάξτε την αξία της συγγνώμης, της συνεργασίας, της υπομονής, της συγχώρεσης, και της έγνοιας για τους άλλους. ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΤΕΛΕΙΟΙ. ΤΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΓΟΝΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ.
Βιβλιογραφία:
- CWLA (2002). Suggestions for Nurturing Your Child's Mental Health. Available: http://www.cwla.org.
- Στογιαννίδου, Α. (2008): Σημειώσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις στην Κατανόηση της Παιδικής και Εφηβικής Ηλικίας», Α.Π.Θ.